Rotator cuff tendinopathie

Een rotator cuff tendinopathie is een overbelastingsletsel van één of meerdere pezen van deze vier spieren. Deze aandoening wordt gekarakteriseerd door weefselschade, inflammatie en degeneratie van één of meerdere van deze pezen.

De rotator cuff (rotatorenmanchet) is een groep van vier spieren die vanuit het schouderblad via de pezen aanhechten op de kop van het bovenarmbot (humerus). Samen zorgen deze spieren voor beweging en stabiliteit van het schoudergewricht. De rotatorenmanchet bestaat uit: m. supraspinatus, m. infraspinatus, m. subscapularis en m. teres minor. Wanneer deze spieren aanspannen, komt er spanning op de pezen te staan. Wanneer deze pezen vaak onder spanning staan, door te veel herhalingen of door een te grote kracht, kan er schade aan de pezen ontstaan.

Rotator cuff tendinopathie is een aandoening waarbij er schade is met navolgend ontsteking en degeneratie aan één of meer pezen van deze vier spieren. Dit komt meestal door graduele slijtage en scheurtjes geassocieerd met overbelasting. De aandoening kan echter ook ontstaan door een specifiek trauma. Meestal is de supraspinatus spier aangedaan. Deze aandoening kan op elke leeftijd ontstaan, maar komt vaak voor tussen het 40ste en het 60ste levensjaar. Deze blessure komt vaak voor in combinatie met schouder impingement of subacromiale bursitis (slijmbeursontsteking).

Deze blessure ontstaat meestal door herhaalde of langdurige activiteiten die de pezen veel belasten. Dit komt typisch voor bij overmatig tillen, bovenhoofdse activiteiten, liggen op de aangedane zijde, duwen, trekken etc. In sommige gevallen ontstaat deze aandoening acuut, door zwaar of slecht tillen, een val op een uitgestrekte arm etc. Het kan ook ontstaan na een scheur van een van de vier spieren. De aandoening komt veel voor in de gooi-sport (honkbal), zwemsport, racketsport (tennis), gewichtheffen en peddelsport (kajakken).

De symptomen ontwikkelen zich meestal gradueel met de tijd. Vaak voelt men een scherpe, stekende pijn in de schouder bij bepaalde bewegingen. In sommige gevallen kan de pijn uitstralen naar de bovenarm, het schouderblad, bovenrug of nek.

Wanneer er sprake is van een matige vorm van de aandoening, zal men weinig tot geen klachten ervaren. De pijn kan verminderen na een warming up en men kan vaak blijven sporten. Echter, na de activiteiten (in rust) kan er een stijf/pijnlijk gevoel in de schouder ontstaan. Bij ernstige of chronische rotator cuff tendinopathie kan de pijn beperkend zijn in het dagelijks leven. Spierzwakte, spierafbraak en nachtelijke pijn (onafhankelijk van slaaphouding) kunnen aanwezig zijn.

Personen met een tendinopathie van de rotatorenmanchet ervaren meestal pijn of hebben moeite met het tillen van zware voorwerpen (voornamelijk bovenhoofdse activiteiten). De pijn kan ook toenemen bij: het optillen van de arm, de arm voor het lichaam kruisen, zwaar duwen of tillen, liggen op de aangedane zijde en duwen op de top van de schouder (rotator cuff spieren). Het kan ook aanwezig zijn in combinatie met schouder instabiliteit (voornamelijk bij jonge atleten). Deze personen ervaren vaak een klikkend geluid, 'uit de kom gaan' gevoel, tintelingen en/of een dode arm gevoel aan de aangedane zijde.

Bijdragende factoren in het oplopen van deze blessure kunnen zijn: slechte schouderstabiliteit, verkeerde of onvolledige revalidatie na eerder schouderletsel, spierzwakte (rotatorenmanchet en/of de spieren die het schouderblad stabiliseren), gewricht stijfheid (schouder, AC gewricht, nek- of bovenrug), inadequate warming up, slechte houding, anatomische abnormaliteiten en overgewicht.

De diagnose kan door een fysiotherapeut of een arts worden gesteld. Een RX scan of Ultrasound is vaak nodig om de diagnose te bevestigen en de ernst van de aandoening vast te stellen. In sommige gevallen kan een MRI scan nodig zijn om andere aandoeningen uit te sluiten.

Met adequate fysiotherapeutische behandeling kunnen de meeste matige rotator cuff tendinopathieën, die nog niet langdurig aanwezig waren, binnen een aantal weken goed genezen. Wanneer de klachten echter langdurig aanwezig zijn voordat er interventie plaats vindt, kan de revalidatie significant langer duren (3-6 maanden).

Tijdens de fysiotherapeutische sessie kunnen verschillende behandelstrategieën worden aangeboden. Deze kunnen zijn: stretchen, RICE (rust, ijs, compressie, elevatie), gewricht mobilisaties, sportmassage/fricties, oefentherapie, aanpassen van activiteiten, medical taping, easytaping etc. De fysiotherapeut werkt gecombineerd 'hands-on' en geeft advies en sturing in welke oefeningen het beste zijn voor de patiënt. De focus van de oefentherapie ligt op spierversterking, spierverlening en het aanleren van correct schoudergebruik. Hierin is het samenwerking tussen de fysiotherapeut en de patiënt erg belangrijk. De fysiotherapeut kan helpen om oorzakelijke factoren te bestrijden en zowel een revalidatieprogramma als een preventieschema op te stellen.