De ziekte van Sever (Severs disease)

De kuitspieren aan de achterkant van het onderbeen bestaan uit twee grote spieren. Beide spieren hechten via de achillespees aan op het hielbot. 

Bij personen waarbij het skelet nog niet volgroeid is, bevindt zich op de plek waar de achillespees zich vasthecht op het bot een groeischijf. Deze groeischijf bestaat voornamelijk uit kraakbeen. Elke keer als de kuitspieren aanspannen, trekken de spieren aan de achillespees. Deze achillespees rekt weinig uit, waardoor er een grote trekkracht op de groeischijf van de hiel komt te staan.

Wanneer de spanning te groot/krachtig is of herhaald en langdurig wordt uitgevoerd, kan de groeischijf geïrriteerd raken. Deze irritatie kan resulteren in pijn en soms kan er een botachtig uitsteeksel aan de achterkant van de hiel ontstaan. Deze blessure wordt de ziekte van Sever genoemd.

De ziekte van Sever komt typisch voor bij kinderen of adolescenten in perioden van snelle groei. Dit komt doordat de spieren en pezen strakker en relatief korter worden, wanneer de botten langer worden. Met als resultaat dat er meer spanning op de groeischijf van de hiel komt te staan.

Deze blessure ontstaat meestal door herhaalde of langdurige activiteiten die de achillespees veel belasten en zo een grote trekkracht op de groeischijf uitoefenen. Dit komt typisch voor gedurende periodes van snelle groei. De belastende activiteiten (of sporten) bevatten meestal overmatig lopen, rennen of springen. Deze aandoening treedt sneller op wanneer men: slecht hersteld is van een verzwikte enkel, slechte voetbiomechanica heeft of slecht schoeisel draagt. Deze blessure wordt het meeste gezien bij jonge atleten in de sprong-sporten, zoals: voetbal, basketbal, netbal en atletiek.

Personen met de ziekte van Sever ontwikkelen gradueel pijnklachten aan de achterkant van de hiel of achillespeesregio. Bij minder ernstige gevallen zal een persoon weinig pijn ervaren, maar voornamelijk last hebben van een stijfgevoel in de hielregio. Dit stijve gevoel neemt toe tijdens de rust NA activiteiten die veel/sterke activiteit van de kuitspieren vereisen en piekt meestal ’s morgensvroeg na het opstaan. Deze activiteiten kunnen bijvoorbeeld zijn: lopen, rennen (op oneffen oppervlakte, heuvel op) en springen.

De pijn geassocieerd met deze aandoening kan opwarmen met activiteit in de begin fase van het letsel. Wanneer de aandoening langer aanwezig blijft, verandert vaak het beeld en ervaart de persoon voornamelijk klachten/toename van de klachten tijdens sport en activiteiten. De pijn kan ook toenemen wanneer men kuitspier oefeningen of een kuitspierstretch uitvoert. Bij ernstige gevallen kan de persoon gaan hinken, niet meer op de hiel steunen of geen gewicht meer zetten op het aangedane been om zo de pijn te vermijden. De pijn kan ook toenemen wanneer men lokale druk uitoefent op de achillespeesregio of op het uitstekende botstuk. Deze blessure ontstaat gradueel en kan in één of in beide benen optreden.

Het is een zelflimiterende blessure. Deze blessure lost zich gradueel op, wanneer het skelet maturiteit bereikt (volgroeid). Dit neemt meestal 6-12 maanden in beslag, maar kan ook tot wel twee jaar duren. Met gepaste behandeling kunnen de symptomen/klachten opgelost worden in een aantal weken. Personen met deze blessure genezen gradueel totdat ze terug zijn op hun oorspronkelijke functieniveau.

Er zijn verschillende factoren die personen gevoelig maken voor het ontwikkelen van deze klacht. Deze factoren worden door de fysiotherapeut vastgesteld en gecorrigeerd. Sommige van deze factoren bevatten:

• Gewricht stijfheid (voornamelijk de enkel)
• Verkorte spieren (voornamelijk de kuitspieren)
• Verkeerde of te zware training
• Inadequate warming up
• Spierzwakte (voornamelijk de kuitspieren)
• Slechte biomechanica
• Verkeerde onderste lidmaatstatiek (platvoet etc.)
• Slecht schoeisel
• Slechte trainingsondergrond
• Slechte proprioceptie, balans of core-stabiliteit
• Te weinig onderste lidmaat kracht en stabiliteit
• Snelle groei
• Leeftijd
• Te weinig rustmomenten tussen training sessies
• Inadequate revalidatie na een eerdere enkel blessures

Fysiotherapeutische behandeling van personen met de ziekte van Sever is noodzakelijk voor een snel herstelproces, optimale uitkomst en om de kans op het opnieuw optreden van de aandoening te verminderen. De fysiotherapeutische behandeling kan bestaan uit:

• Hielverhoging
• Nachtsplint
• Medical taping of easytaping
• Gewricht mobilisatie
• Stretching
• Ijs of warmte therapie
• Progressieve oefeningen om flexibiliteit, kracht en balans te bevorderen
• Advies
• Training en activiteit aanpassingen
• Biomechanische correctie (zooltjes)
• Schoeisel advies
• Graduele opbouw van loopactiviteiten (loopschema)

In sommige gevallen wordt de patiënt doorverwezen naar een podotherapeut. Hier wordt de voetbiomechanica gecorrigeerd. De behandelend fysiotherapeut zal de patiënt doorsturen indien dit een vereiste is.